Hàn Quốc đang chuyển trọng tâm kinh tế từ Trung Quốc sang Mỹ trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và công nghệ giữa Washington và Bắc Kinh ngày càng gia tăng. Bất chấp khả năng bị trả đũa, Hàn Quốc đã quyết định định hướng lại nền kinh tế của mình đối với Hoa Kỳ.
Mỹ khuyến khích sản xuất ‘rời khỏi Trung Quốc’
Đầu năm nay, chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình tới nhà máy LG Display ở Quảng Châu đã truyền đi một thông điệp tinh tế rằng Trung Quốc vẫn hoan nghênh đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, chuyến thăm này cũng có thể được hiểu là một sự thận trọng đối với các công ty Hàn Quốc đang cân nhắc tham gia sáng kiến do Hoa Kỳ dẫn đầu nhằm tách rời nền kinh tế của nước này khỏi Trung Quốc.
Các tập đoàn Hàn Quốc nắm giữ vai trò quan trọng trong các lĩnh vực công nghiệp và an ninh quốc gia quan trọng ở Washington và Bắc Kinh, từ chất bán dẫn và pin xe điện đến công nghệ sinh học và viễn thông.
Các công ty chủ chốt của Hàn Quốc như Samsung Electronics, SK Hynix, LG Energy Solution, SK On và Samsung SDI sẽ nhận được các khoản trợ cấp đáng kể từ Hoa Kỳ dưới thời chính quyền của Tổng thống Joe Biden. Hoa Kỳ đặt mục tiêu thu hút năng lực sản xuất và công nghệ của Hàn Quốc đồng thời giảm sự tham gia của Trung Quốc vào chuỗi cung ứng của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, đổi lại, các công ty này phải tuân thủ các hạn chế khác nhau mà Washington áp đặt đối với hoạt động của họ ở Trung Quốc và quan hệ đối tác của họ với các công ty Trung Quốc, có nguy cơ bị Bắc Kinh trả đũa.
“Chúng ta không nên coi những nỗ lực tăng cường quan hệ với Mỹ là động thái phớt lờ Trung Quốc. Chúng tôi chưa bao giờ công bố kế hoạch tách khỏi Trung Quốc và không có ý định như vậy”, Bộ trưởng Tài chính Choo Kyung-ho phát biểu trong một phiên họp quốc hội hồi tháng Năm.
Tuy nhiên, các nhà kinh tế, các quan chức thương mại hiện tại và trước đây cũng như các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Hàn Quốc đều lưu ý rằng Hàn Quốc đang chuyển hướng khỏi sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc, bất kể quan điểm của Bắc Kinh.
Theo Ngân hàng Hàn Quốc, năm 2022 đánh dấu lần đầu tiên kể từ năm 2004, Hàn Quốc xuất khẩu nhiều hàng hóa sang Mỹ hơn Trung Quốc.
Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Ahn Duk-Geun chỉ ra rằng các chính sách thay thế nhập khẩu và can thiệp tùy tiện của Trung Quốc đã khiến các công ty Hàn Quốc giảm thiểu tiếp xúc với Trung Quốc.
Đối với các nhà hoạch định chính sách Hàn Quốc, thách thức nằm ở chỗ liệu các công ty hàng đầu có thể tận dụng các ưu đãi do chính sách trợ cấp mang lại để thúc đẩy sản xuất ở Mỹ trong khi giảm thiểu những hậu quả tiềm ẩn từ Bắc Kinh hay không.
Yeo Han-koo, cựu bộ trưởng thương mại Hàn Quốc và hiện là Nghiên cứu viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (PIIE) ở Mỹ, cho biết: “Căng thẳng Mỹ-Trung đang khiến mọi người lo lắng, nhưng chúng có thể là một cơ hội lớn cho Hàn Quốc.”
Một sự thay đổi trong mối quan hệ
Mối quan hệ kinh tế của Hàn Quốc với Trung Quốc đã thay đổi việc thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ vào năm 1992. Giá trị thương mại giữa hai nước đã tăng từ 6 tỷ USD lên hơn 300 tỷ USD vào năm 2022.
Tuy nhiên, mối quan hệ thân thiện đã trở nên xấu đi vào năm 2016 khi Hàn Quốc mua hệ thống phòng thủ tên lửa Thaad do Mỹ sản xuất. Trung Quốc đã phản ứng bằng một cuộc phong tỏa kinh tế không chính thức, giảm du lịch Trung Quốc đến Hàn Quốc, tẩy chay các thương hiệu Hàn Quốc, v.v.
Các công ty Hàn Quốc vẫn phụ thuộc vào các linh kiện, chuyên môn và nguyên liệu thô của Trung Quốc trong các ngành công nghiệp khác nhau được Hoa Kỳ xác định là quan trọng đối với an ninh kinh tế của quốc gia.
Hoa Kỳ đã mở rộng một số nhượng bộ nhất định cho các công ty Hàn Quốc để tiếp tục hợp tác với các đối tác Trung Quốc khi không có lựa chọn thay thế thực tế nào tồn tại. Các hướng dẫn đã được ban hành để tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty Hàn Quốc sản xuất nhiều linh kiện pin hơn trong nước đồng thời đủ điều kiện nhận tín dụng thuế của Hoa Kỳ.
Washington cũng cho thấy sẵn sàng cho phép các nhà sản xuất chip Hàn Quốc nhập khẩu công cụ sản xuất chip của Mỹ cho các nhà máy Trung Quốc của họ, ngoại trừ những công cụ tiên tiến nhất, giúp họ duy trì lợi thế công nghệ và dành thời gian để khám phá các lựa chọn thay thế dài hạn.
Je Hyun-jung, Trưởng đại diện Hiệp hội Thương mại Quốc tế Hàn Quốc (KITA) tại Washington, cho biết: “Hàn Quốc là một quốc gia nhỏ bị mắc kẹt giữa các nước lớn. Điều đó nuôi dưỡng cảm giác khủng hoảng thường trực nhưng cũng tạo ra động lực để thúc đẩy đất nước tiến lên.”
